Έργο
Πελάτης: Δήμος Βέροιας
Τοποθεσία: ΒΕΡΟΙΑ
Η Ειδικής Αρχιτεκτονική μελέτη εκπονήθηκε στα πλαίσια της μελέτης της αντιπλημμυρικής προστασίας για την περιοχή του ρέματος Τριπόταμου,. μετά την οριστική παραλαβή της Υδραυλικής Μελέτης και σε συνέχεια του με αρ. πρωτ. 47744/11-11-2015 εγγράφου της Διευθύνουσας Υπηρεσίας με το οποίο δόθηκε εντολή για την έναρξή της.
Φορέας ανάθεσης της μελέτης ήταν ο Δήμος Βέροιας και Αρμόδια Υπηρεσία ελέγχου και έγκρισης αυτής, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών.
Συνολικός σκοπός του Έργου και κατ’επέκτασην των τριών απαιτούμενων μελετών (Υδραυλικής, Ειδικής Αρχιτεκτονικής και Περιβαλλοντικής) ήταν η αντιπλημμυρική προστασία του ρέματος του Τριπόταμου, στο τμήμα που αυτό διέρχεται εντός της αστικοποιημένης περιοχής της πόλης της Βέροιας.
Η ανάπλαση και αξιοποίηση της περιοχής του ρέματος είναι επιβεβλημένη καθώς στην πόλη της Βέροιας είναι ιδιαίτερα έντονη η έλλειψη κοινοχρήστων χώρων και η κατακερμάτιση του αστικού πρασίνου. Η περιοχή του ρέματος του Τριποτάμου παρόλη την αισθητική της αξία σήμερα δεν είναι επαρκώς αξιοποιημένη. Ο χώρος είναι σε μεγάλο ποσοστό εγκαταλελειμμένος, μη ασφαλής για τους επισκέπτες ενώ τμήματα του υπόκεινται συχνά σε βανδαλισμούς και λειτουργούν ως χωματερές ή κέντρα προσέλκυσης περιθωριακών ομάδων. Με τον κατάλληλο σχεδιασμό ο χώρος θα μπορούσε να ανακτήσει τον αρχικό του ρόλο, να αποτελεί δηλαδή χώρο “αναπνοής” της πόλης της Βέροιας και χώρο συνάντησης των κοινωνικών της ομάδων.
Το ρέμα του Τριποτάμου, αποτελεί ένα περικλειόμενο τοπίο από φυσικά μεγάλου ύψους πρανή και χαρακτηρίζεται εκτός από την εσωστρέφεια, απο την έντονη βλάστηση αλλά και από αρκετές εναλλαγές στην ποιότητα του τοπίου. Χαρακτηριστικό του είναι το γεγονός ότι ευρισκόμενος κανείς εντός της κοίτης του (στην κατώτερη απόληξη των πρανών) δεν έχει καμία οπτική επαφή με τον αστικό αστικό μέσα στον οποίο εντάσσεται. Στα τμήματα του ρέματος που είναι καθαρισμένα από την θαμνώδη βλάστηση και διαμορφωμένα σε ορισμένο βαθμό μονοπάτια , είναι αισθητή η παρουσία του ανθρώπου, με έντονα φαινόμενα υποβάθμισης ενώ στα πιο δυσπρόσιτα, διαφαίνεται ένας περισσότερο «άγριος» χαρακτήρας με ανέπαφο το φυσικό στοιχείο πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Τα τμήματα αυτά, είναι που κατακλύζονται πιο συχνά από νερό. Το τμήμα του ποταμού, που διασχίζει την πόλη της Βέροιας και αφορά την μελέτη, έχει μήκος 2737,35 m και εκτείνεται από την περιοχή της Αγίας Τριάδας μέχρι και την γέφυρα παλιών Σφαγείων.
Η πρόταση λαμβάνει υπόψη τρία χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν την περιοχή του ρέματος ώς μία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους περιοχή, τους γεωλογικούς σχηματισμούς, την παραποτάμια βλάστηση, το έντονο στοιχείο του νερού και την παρουσία της πολιτισμικότητας και ιστορικότητας της περιοχής μελέτης μέσω της παρουσίας των λιθόκτιστων ακτινωτών γεφυριών
Το υπό μελέτη τμήμα του ρέματος του Τριπόταμου διέρχεται εντός του έντονα αστικοποιημένου τμήματος της πόλης της Βέροιας γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με το έντονο φυσικό ανάγλυφο που εμφανίζει το ρέμα σε σημαντικό μήκος του δεν αφήνουν περιθώρια μεγάλων παρεμβάσεων στην υφιστάμενη κοίτη. Οι επεμβάσεις που προτείνονται στα πλαίσια της Ειδικής Αρχιτεκτονικής Μελέτης για την ανάπλαση του παραποτάμιου μετώπου, στοχεύουν στις ελάχιστες δυνατές επεμβάσεις στο τοπίο και το υφιστάμενο ανάγλυφο και στην ανάπλαση της περιοχής του ρέματος. Συγκεκριμένα, κεντρική ιδέα της μελέτης είναι η δημιουργία μίας βασικής διαδρομής η οποία ακολουθεί τα φυσικά μονοπάτια πλάι στο ρέμα καθώς και η δημιουργία νησίδων-πλατωμάτων και χώρων στάσης σε περιοχές με ήδη υφιστάμενα φυσικά πλατώματα, χωρίς να αλλοιώνεται το φυσικό ανάγλυφο της περιοχής.
Στόχος της μελέτης είναι η διατήρηση του φυσικού ανάγλυφου και η δημιουργία ενός αρμονικού περιπάτου πλάι στο ποτάμι. Η πρόταση επιδιώκει τη διατήρηση αυτής της ευαίσθητης ισορροπίας μέσα από τον έλεγχο όλων των δράσεων, των κατασκευών, των διαδρομών και των χρήσεων και εμμέσως μέσω της ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικής ενημέρωσης των επισκεπτών. Το νέο σύστημα που θα δημιουργηθεί προβλέπεται να είναι κατά το δυνατό αυτοσυντηρούμενο για την οικονομία του Έργου μακροχρόνια.
Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού, ακολουθήθηκαν οι αρχές του βιοκλιματικού και του ενεργειακού σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπ’ όψη την αλληλεπίδραση ελεύθερου και δομημένου χώρου, την ειδική γεωμορφολογία του εδάφους, των χαρακτηριστικών των χρησιμοποιούμενων υλικών, και τέλος τα ειδικά χαρακτηριστικά του μικροκλίματος και του οικοσυστήματος της περιοχής.
Κατά την ανάπλαση του ρέματος δημιουργήθηκε μια υπερτοπική διαδρομή πλάι στο ποτάμι, με ορισμένες νησίδες-πλατώματα, στις οποίες προτάθηκαν κοινόχρηστες λειτουργίες.
Οι περιοχές των νησίδων που αποτελούν και τις στάσεις, αποτελούν φυσικά πλατώματα πλάι στο ρέμα και διαμορφώνονται από φιλικά προς το περιβάλλον υλικά (ξύλο, φυσική πέτρα, κτλ). Κατά το σχεδιασμό των νησίδων αλλά και του συνόλου της διαδρομής ενσωματώθηκαν οι βασικές αρχές σχεδιασμού που περιλαμβάνουν την απλότητα, το ρυθμό και τη γραμμικότητα στην κίνηση, την ισορροπία, την ενότητα και την αρμονία, την κλίμακα, τα ενδιαφέροντα σημεία έλξης και κυρίως τη λειτουργικότητα. Με αυτό τον τρόπο διαμορφώνεται ενας αισθητικά ευχαριστος αλλά και λειτουργικός ελεύθερος χώρος που εναρμονίζεται πλήρως στο οικολογικό του περιβάλλον.
Στόχος της ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης είναι μέσα στην υφιστάμενη έκταση του ρέματος να δημιουργηθεί ένα δυναμικό σύστημα λειτουργιών και δραστηριοτήτων για την αξιοποίηση του, που να χαρακτηρίζεται από συνεκτικότητα, ενιαία μορφολογική και αισθητική εμφάνιση, σεβασμό στο περιβάλλον και στο υφιστάμενο οικοσύστημα.